Göç Çalışmaları YL
Program Hakkında
İster gönüllü, ister zorunlu olsun, dünyada yaşanan savaşlar, adaletsiz gelir dağılımı ve insanların daha huzurlu bir yerde yaşama isteği olduğu sürece göçler gündemimizdeki yerini korumaya devam edecek, araştırma yapma ve bilgi üretme gerekliliği de hep olacaktır. Küreselleşen dünyada, demografisi sadece doğal nüfus artışı ile oluşan yerleşim yeri bulmak artık neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Dünya üzerindeki göç hareketleri izlendiğinde güneyden kuzeye, doğudan batıya sürekli bir göç yaşanmaktadır. Türkiye de coğrafi konumu nedeniyle hem kaynak, hem transit, hem de hedef olarak bu göç hareketlerinden en fazla etkilenen ülkelerdendir. Dünyadaki Suriyeli mültecilerin yarısından fazlası Türkiye’de misafir edilmektedir. Mart 2018 başı itibariyle Türkiye’de kayıtlı geçici koruma statüsünde yaşayan 3.547.194 Suriyeli bulunmaktadır.
Hedef, kaynak ve transit göç hareketlerinin merkezinde bir ülke olarak Türkiye, birbirinden farklı göç akımlarının çok boyutlu olarak incelenmesine imkân sunan bir özellik göstermektedir. Göç hareketlerinin nedenleri, göçmenlerin göç alan toplumlarla uyumu, uluslararası göç hukuku, emek piyasasında kayıtlı ve kayıt dışı göçmenlerin durumu, devletlerin ve/veya uluslararası kuruluşların göç akımlarını kontrol etmek için geliştirdikleri göç sistemleri, bütün göç aktörlerinin içinde bulunduğu ulus-aşırı alanları ve ağları kapsayan dinamikler gibi göç ile ilgili alanlar interdisipliner bir yaklaşım içinde incelenmeye muhtaçtır.
Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, dünyada ve Türkiye’de giderek daha fazla önem kazanan göç çalışmaları alanında bilimsel araştırmalar yürütecek akademik personel, uzman ve araştırmacı yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Program göç alanında uzmanlaşmak isteyen farklı lisans disiplinlerden mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak, göç alanında bilimsel çalışma yürütecek üniversite ve üniversite dışı kurumlar için nitelikli insan gücü yetiştirilmesine katkı sağlayacaktır. Programda göç çalışmaları, uluslararası ilişkilerden siyaset bilimine, ekonomiden sosyolojiye çok yönlü ve çok disiplinli bir çalışma alanı olarak görülmektedir. Farklı disiplinlerden gelen akademik personel sayesinde programdan mezun olan kişiler yerel ve küresel göç hareketleri ile ilgili gereksinim duyulan göç araştırmalarına ve çalışmalarına akademik ve bilimsel yöntemlerle hazırlanan çalışmalara yetişmiş insan gücü katkısı sağlayacaktır.
Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı Tanıtım Kitapçığı
...
Başvuru ve Kabul Koşulları
Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, interdisipliner bir sosyal bilim anlayışı doğrultusunda, üniversitelerin örgün öğrenim veren herhangi bir lisans programından mezun olmuş her öğrenciye açıktır. Aşağıda belirtilen koşullara göre başvuran adaylarla mülakat yapılacak; başarılı olanlar Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programına kayıt yaptırabileceklerdir. Bunların dışında İstanbul Üniversitesi Senatosu’nun belirlediği genel kabul koşulları aynen geçerlidir.
• Başvuru için 4 yıllık bir bölümden mezun olmak gereklidir.
• Mezuniyet koşulu: Yüksek Lisans Programlarına (tezli) başvuracak adayların lisans not ortalamalarının (AGNO / CGPA) 100 üzerinden en az 60 olması gerekir.
• ALES koşulu: Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’ndan en az 65 puan (Eşit Ağırlık türünde) alması gerekir.
• Yabancı dil koşulu: YDS veya eşdeğeri sınav için taban puan 50’dir.
• Yatay geçiş kontenjanlarına, bir diğer enstitünün aynı düzeydeki eşdeğer lisansüstü programında en az bir yarıyılını tamamlamış bulunan, almış olduğu derslerin tamamını başarmış olan öğrenciler başvurabilir. Tezli yüksek lisans programlarında normal öğrenim süresinin son bir yarıyılında yatay geçiş yapılmaz.
Başvuru süreci ve koşulları konusunda detaylı bilgi için sosyalbilimler.istanbul.edu.tr sitesinden veya 0212 440 20 00 numaralı telefondan Sosyal Bilimler Enstitüsü ile irtibata geçiniz.
Değerlendirme Ölçütleri
| Puan Türü | (%) |
| ALES (Eşit Ağırlık türünde) veya eşdeğeri sınav notu | 50 |
| Lisans not ortalaması veya yedinci yarıyılı not ortalaması (mezun olmayanlar için) | 10 |
| Mülakat puanı | 30 |
| Yabancı dil notu | 10 |
Yüksek lisans programlarına başvurabilmek için, bunların toplanmasıyla elde edilen giriş notunun en az 65 olması gerekir.
Mezuniyet Koşulları
Göç Çalışmaları Yüksek Lisans Programından mezun olmak için 7 seçmeli ve 1 seminer dersi olmak üzere en az 21 kredilik (60 AKTS) ders alma zorunluluğu mevcuttur. Derslerini başarı ile tamamlayan yüksek lisans öğrencilerinin konu belirleyip danışman seçerek yüksek lisans tezlerini danışmanları nezaretinde hazırlamaları beklenir. Öğrenciye tezini tamamlaması için 4 yarıyıl tanınır. Öğrenci, hazırladığı tezi, çoğunluk oyu ile karar veren 5 kişilik bir jüri önünde savunmak zorundadır. Öğrencinin danışmanı bu jürinin doğal üyesidir. Öğrencilerin programdan mezun olabilmeleri için alınması zorunlu olan tüm derslerden başarılı olmaları ve tezlerini başarıyla savunmaları gerekmektedir.
...
GÜZ YARIYILI
| No | Dersin Adı | Z/S | Kredi | AKTS | Öğretim Üyesi |
| 1 | Türkiye’de Göç Çalışmaları | Z | 3 | 8 | Prof. Dr. Yücel Bulut |
| 2 | Göç Sosyolojisi | S | 3 | 8 | Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel |
| 3 | Uluslararası Göç Hukuku | S | 3 | 6 | Prof. Dr. İbrahim Kaya |
| 4 | Seminer | Z | 3 | 6 | Prof. Dr. İsmail Coşkun |
BAHAR YARIYILI
| No | Dersin Adı | Z/S | Kredi | AKTS | Öğretim Üyesi |
| 1 | Sınır Aşan Göçler: Küresel ve Yerel Yaklaşımlar | Z | 3 | 8 | Doç. Dr. A. Didem Danış Şenyüz |
| 2 | Uluslararası Emek Göçü | S | 3 | 8 | Doç. Dr. Ulaş Sunata Özdemir |
| 3 | Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği | Z | 3 | 6 | Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel |
| 4 | Coğrafya, Tarih ve Göç | Z | 3 | 8 | Prof. Dr. İsmail Coşkun |
| 5 | Sosyal Teoride Güncel Tartışma Konuları | S | 3 | 8 | Prof. Dr. Yücel Bulut |
...
GÜZ YARIYILI
1. TÜRKİYE’DE GÖÇ ÇALIŞMALARI
Göçler, tarih boyunca olduğu gibi modern dönemde de toplumsal dönüşümü sağlayan en önemli faktörlerden biri olagelmiştir. İster yerel, ister küresel olsun, göç hareketleri, ekonomik, sosyal ve kültürel bütün dönüşümlerin neden ve sonuçlarını araştırmak isteyen sosyal bilimcilerin dikkatini çeken bir değişken olmuştur. Sosyal bilimcilerin göç alanına ilgileri sanayileşme sonrasına kadar götürülebilir. Ancak akademik bir ilgi alanı olarak göçe yoğunlaşma İkinci Dünya Savaşı sonrasında olmuştur. Aynı dönemlerde Türkiye’de de ilk göç çalışmaları başlamış, Türkiye’nin Avrupa ülkelerine işçi göndermesi de bu alanı besleyen önemli bir etken olmuştur. 2000’li yıllardan itibaren ise göç çalışmaları kamu ve özel kuruluşların, akademinin ve uluslararası kuruluşların üzerinde yoğunlaştığı bir konu olmuştur. Göç Çalışmaları Yüksek Lisans programındaki bu dersi alan öğrenciler, dünyada göç çalışmaları ile ilgili kısa bir literatür okumasından sonra, Türkiye’deki göç çalışmalarını yakından tanıyacaklar, bu alanda faaliyet yürüten araştırma merkezlerini ve yürüttükleri örnek projeleri tanıma fırsatı bulacaklardır.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. Yücel BULUT
Haftalık Ders Planı
1. Türkiye’de Sosyolojinin Gelişimi
2. Akademik Bir Çalışma Alanı Olarak Göç
3. Dünyada Göç Çalışmaları: Kurumlar, Teoriler ve Çalışmalar I
4. Dünyada Göç Çalışmaları: Kurumlar, Teoriler ve Çalışmalar II
5. Türk Sosyal Bilimleri ve Göç Olgusu: Temel Yönelimler
6. Türkiye’de İç Göç Araştırmaları
7. Türkiye’de Dış Göç Araştırmaları
8. Yurt Dışından Türkiye’ye Yönelen Göç Olgusu
9. Türkiye’de Göç İle İlgili Özel-Resmi Kurum/Kuruluşlar ve Çalışma Alanları
10. Göç Araştırma Örnekleri I
11. Göç Araştırma Örnekleri II
12. Göç Araştırma Örnekleri III
13. Göç Araştırma Örnekleri IV
14. Göç Araştırma Örnekleri V
Prof. Dr. Yücel BULUT
1966 Gümüşhane doğumludur. 1989’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde 1993 yılında “‘Türk Dostları’ Pierre Loti ve Claude Farrère” başlıklı yüksek lisans tezini, 2000 yılında ise “1945 Sonrasında Oryantalizme Yöneltilmiş Eleştirilerin Değerlendirilmesi” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta, ayrıca Göç ve Göçmen Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevini yürütmektedir. Başlıca ilgi alanları sosyal teori, kimlik, oryantalizm, kültür incelemeleri ve göçtür.
2. GÖÇ SOSYOLOJİSİ
İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan göç, küreselleşme ile beraber yeni boyutlar kazanmıştır. Göçler nitelik olarak çeşitlenirken, nicelik olarak da daha önce dünyada hiç görülmediği kadar yüksek bir orana ulaşmıştır. Dünyadaki her 7 kişiden biri doğduğu/ait olduğu topraklardan uzakta yaşamaktadır. 250 milyon kişi kendi ülkesi dışında göçmen veya mülteci olarak yaşamaktadır. Göçmenler ve/veya mülteciler hem göç ettikleri ülkelerin, hem de ayrıldıkları ülkelerin bütün toplumsal kurumlarında ve kentlerinde önemli dönüşümler yaşanmasına neden olmaktadır. Dünyadaki göç süreçleri ve eğilimlerinden Türkiye de ziyadesiyle etkilenmektedir. Kent Çalışmaları alanında lisansüstü eğitim alacak öğrencilerin yerel ve küresel anlamda kentlerin göçlerle nasıl dönüştüğünü anlama ve analiz etme becerisi kazanabilmeleri önemli olacaktır.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. Yusuf ADIGÜZEL
Haftalık Ders Planı
1. Göç Sosyolojisinin Temel Kavramları
2. Temel Göç Kuramları
3. Türkiye’de İç Göç Süreçleri
4. Türkiye’de Kentleşme ve Dayanışma Ağları
5. Türkiye’den Göçler
6. Türkiye’ye Göçler
7. Küresel Göç Hareketleri
8. Küresel Düzensiz Göçlerin Boyutları
9. Avrupa’ya Düzensiz Göçler
10. Avrupa’da Göç ve Sınır Politikaları
11. Avrupa’da Birlikte Yaşama Modelleri
12. Modern Diyasporalar ve Geri Dönüş Göçleri
13. Küresel Göçmen Dayanışma Ağları
14. Düzensiz Göç Alanında Çalışan Kurum ve Kuruluşlar
Prof. Dr. Yusuf ADIGÜZEL
1995 yılında Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basım ve Yayımcılık Bölümünü bitirdi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalında 1998’de yüksek lisansını, 2004 yılında doktorasını tamamladı. 2012 yılından bu yana İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Ayrıca Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcılığı ve Yeşilay Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü gibi görevleri bulunmaktadır. Yayımlanmış dört kitabı olan Adıgüzel göç, iletişim, yurtdışındaki Türkler, kent, sivil toplum ve gönüllük alanlarında akademik çalışmalarını sürdürmektedir.
3. ULUSLARARASI GÖÇ HUKUKU
Bu derste, uluslararası göç yani ulusal sınırları aşan göç hareketlerinin hukukî boyutu incelenecektir. İlgili ulusal ve uluslararası kurumlar ile hukukî düzenlemeler ele alınacaktır. Uluslararası göç hukukunun temel kavramları ve kurumları açıklandıktan sonra; genel olarak yabancı ve göçmenlerin hakları, özel olarak uluslararası koruma veya geçici korumaya ihtiyaç duyan yabancıların statüleri, hakları ve yükümlülükleri ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin önemli kararları ışığında, bu kişilerin uluslararası insan hakları hukuku aracılığıyla korunması üzerinde durulacaktır. Düzensiz göç ile mücadele aracı olarak değerlendirilen geri kabul andlaşmaları ve bunların uygulanması sırasında doğabilecek sorunlar; düzensiz göçmenlerin genellikle mağduru oldukları insan ticareti ve göçmen kaçakçılığı suçları ve bunlarla mücadele yöntemleri irdelenecektir. Ulusal ve uluslararası düzlemde göç yönetimi ve ilgili kurumlar incelenecektir.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. İbrahim KAYA
Haftalık Ders Planı
1. Genel Giriş: Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve
2. Göç Hukukunun Kaynakları
3. Uluslararası Hukukta Mülteciler
4. AB Hukukunda Mülteciler
5. Türk Hukukunda Mülteciler ve Şartlı Mülteciler I
6. Türk Hukukunda Mülteciler ve Şartlı Mülteciler II
7. Ara Değerlendirme
8. Kitlesel Göç ve İltica
9. Geri Kabul Andlaşmaları ve Uygulama Usulleri
10. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Aracılığıyla Koruma
11. Düzensiz Göç, İnsan Ticareti ve Göçmen Kaçakçılığı
12. Uluslararası Düzlemde Göç Yönetimi
13. Ulusal Düzlemde Göç Yönetimi
14. Genel Değerlendirme
Prof. Dr. İbrahim KAYA
1969 doğumlu olan Kaya 1992 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi bölümünden mezun oldu. Yüksek lisansını 1994 yılında The University of Nottingham’da doktorasını 2000 yılında University of Keele’de hukuk bölümünde tamamlamıştır. Kaya şu an İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. İbrahim Kaya’nın ilgi alanları arasında Devletler Umumi Hukuku, Göç Hukuku, İnsan Hakları Hukuku yer almaktadır.
4. SEMİNER
Bu derste programda kayıtlı öğrencilerin tez önerilerini geliştirme yeteneklerinin artırılması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede öğrencilerin kentsel toplumsal, iktisadi, kültürel, fiziksel ve mimari sorunlar üzerine dikkatini çekmek ve farklı sorun alanları üzerine düşünebilmelerini sağlamak amaçlanmaktadır. Sonrasında öğrencilerin belirlediği sorularla ilgili ne tür çalışmalar yapılabileceği konusunda tartışmalar yürütülecektir. Böylelikle söz konusu çalışmaların nasıl tasarlanabileceği, konu seçimi, sınırlar ve hipotezlerin inşası ele alınarak öğrencilerin bu alandaki yetilerini artırmak amaçlanmaktadır.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. İsmail COŞKUN
Haftalık Ders Planı
1. Ders İçeriği ve Amacı
2. Türkiye de Modernleşme ve Kent
3. Mimari ve Kent
4. Kent ve Toplumsal Değişim
5. Göç ve Kent
6. Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Yapıda Değişim
7. Ev, Sokak ve Mahalle
8. Kentleşmede Yeni Eğilimler
9. Sorunlar ve öneriler
10. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması
11. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması
12. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması
13. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması
14. Öğrenci önerilerinin birlikte ele alınması
Prof. Dr. İsmail COŞKUN
1959 Adana-Kozan doğumludur. 1981’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde 1987 yılında “Niyazi Berkes’te Doğu-Batı Sorunu” başlıklı yüksek lisans tezini, 1991 yılında ise “Modern Devletin Doğuşu” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta ve Bölüm Başkanlığı görevini yürütmektedir. Başlıca ilgi alanları modern devlet, modernleşme, Türk modernleşmesi, ütopyalar ve edebiyat sosyolojisidir.
BAHAR YARIYILI
1. SINIR AŞAN GÖÇLER: KÜRESEL VE YEREL YAKLAŞIMLAR
Günümüz dünyasının önemli olgularından biri olan göçler 1990’lardan beri hem niceliksel hem de niteliksel bir artış gösterdi. Son yirmi yıla kadar sosyal bilimlerde çoğunlukla iç göç bağlamında tartışılan nüfus hareketleri, küreselleşmenin de etkisiyle daha çok uluslararası boyutuyla ele alınır oldu. Bu ders, uluslararası göçlere odaklanarak, göç mekanizmaları, göç süreçleri ve bunların farklı coğrafya ve toplumlarda sebep olduğu etkileri incelemeyi hedeflemektedir. Ders boyunca interdisipliner bir yaklaşımla göçü mümkün kılan yerel, ulusal ve küresel etkenler ele alınacak, sınır aşan nüfus hareketlerini belirleyen politikaların etkileri tartışılacaktır. Üzerinde durulacak konular arasında, küreselleşme, ulus-devletin dönüşümü, zorunlu göç, diyasporalar, ulusötesi ağlar, post-fordist dönemde emek göçü, mültecilik, emekli ve öğrenci göçleri gibi yeni göç kategorileri bulunmaktadır.
Göç hareketleri bireyi olduğu kadar toplumları da etkileyen, dönüştüren bir olgu. Üstelik bu değişimin etkisi pek çok yerde gözlenebiliyor. Göç edilen yer kadar, göçmenin geride bıraktığı yerlerde de farklı dönüşümler söz konusu oluyor. Türkiye bu anlamda hem göç veren, hem göç alan, hem de transit göç ülkesi olarak çoklu bir etkileşime açık. Bu derste göç süreçlerinin hem yerel, hem de küresel boyutlarına odaklanarak, uluslararası göç yazınının sağladığı kuramsal ve kavramsal birikimle, Türkiye’ye odaklanarak yeni göç olgusunu inceleyeceğiz. Böylece öğrenciler, mültecilikten diyasporalara, entegrasyon tartışmalarından kozmopolitizme günümüz sosyal bilimlerinin güncel kavramlarıyla tanışma fırsatı bulacaklar.
Öğretim Görevlisi: Doç. Dr. A. Didem DANIŞ ŞENYÜZ
Haftalık Ders Planı
1. Giriş ve Temel Kavramlar
2. Ulus-Devlet, Nüfus Hareketleri ve Göç Politikaları
3. Türkiye’de Göç Hareketleri
4. Sınır Çalışmaları
5. Zorunlu Göç ve Diyasporalar
6. Göçmen Ağları ve Ulusötesilik
7. Entegrasyon, Uyum, Beraber Yaşama I
8. Entegrasyon, Uyum, Beraber Yaşama II
9. Emek Göçü
10. Yeni Göç Kategorileri: Mülteciler
11. Yeni Göç Kategorileri: Öğrenci Dolaşımı
12. Yeni Göç Kategorileri: Emekliler ve Yaşam Tarzı Göçü
13. Göç Mekânları: Kozmopolit Şehirlerden Göçmen Mahallelerine
14. Sonuç ve Genel Değerlendirme
Doç. Dr. A. Didem DANIŞ ŞENYÜZ
1997 yılında Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslarası İlişkiler ile Sosyoloji bölümlerini tamamladı. 2001 yılında ODTÜ Sosyoloji’de “Türkiye'de Uydu Yerleşmelerin Yaygınlaşması ve Bir Uydu Yerleşme Topluluğu: Bahçeşehir Araştırması” isimli yüksek lisansını tamamladı. 2002-2003 akademik yılında İsveç’teki Malmö Üniversitesi’nde International Migration and Ethnic Relations Programında misafir araştırmacı olarak bulundu. Doktorasını EHESS’te (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales), Iraklı transit göçmenlerin sosyal ağları konulu tezle 2008’de tamamladı. Danış şu an Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Didem Danış’ın başlıca ilgi alanları şehir, göç ve demografidir.
2. ULUSLARARASI EMEK GÖÇÜ
Günümüzde sadece sermaye, mallar ve bilgi akışı değil aynı zamanda insanlar da şimdiye kadar yaşanmamış boyutlarda ulusal sınırları aşıyorlar. Dünya çapında bugün tahmin edilen 244 milyon uluslararası göçmenden yaklaşık 150 milyonu vardıkları ülkelerde emek piyasalarına eklenip birbirinden çok farklı sosyal, ekonomik ve yasal şartlar altında çalışmaktalar. Göçmenlerin ekonomik faaliyetleri sadece kendi hayatlarını değil aynı zamanda geldikleri ve vardıkları ülkeleri de birçok acıdan etkiliyor. Bu Türkiye için de geçerli. Tarih boyunca Türkiye’ye birçok yerden ve çeşitli nedenlerden dolayı göçmenler ülkeye gelip Türk emek piyasasına katıldılar. Türkiye 1960'lı yıllardan itibaren Avrupa'ya ve özellikle Almanya’ya gerçekleşen büyük ölçekli göç hareketinden dolayı, daha çok işçi gönderen bir ülke olarak algılanmakta. Bu imaj, kabaca 1960 ile 1980 yılları arasındaki göç olgusuyla örtüşse de, önceki ve sonraki dönemlerin göç hareketlerini dikkate aldığımızda gerçeğin tam bir resmini vermez. Derste uluslararası emek göçünün genel çerçevesini çizildikten sonra özellikle Türkiye’deki durum üzerinde durulacak.
Öğretim Görevlisi: Doç. Dr. Ulaş SUNATA ÖZDEMİR
Haftalık Ders Planı
1. Uluslararası Emek Göçüne Giriş
2. Çeşitli Göç Hareketlerinin Benzerlikleri, Farklılıkları ve İş Piyasandaki Yansımaları
3. Uluslararası Emek Göçünün Tarihsel ve Güncel Eğilimleri
4. Klasik Göç Teorilerinde Emek Göçü
5. Güncel Göç Teorilerinde Emek Göçü
6. Dünya’da Yabancı İstihdam Politikaları ve Emek Piyasalarına Etkileri
7. Türkiye’den İşçi Göçü
8. Türkiye’den Beyin Göçü
9. Türkiye’ye Emek Göçü ve Yabancı İstihdamının Tarihsel Eğilimleri
10. Türkiye’ye Emek Göçü ve Yabancı İstihdamın Güncel Eğilimleri
11. Yabancı İstihdam Politikası ve Yabancı Yatırımlar
12. Türkiye’de Yabancı İstihdamın Yasal Çerçevesi
13. Türkiye’deki Yabancı İstihdam Politikasının Etkileri
14. Türkiye’deki Yabancı İstihdam Politikasında Güncel Gelişmeler
Doç. Dr. Ulaş SUNATA ÖZDEMİR
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde İstatistik lisansı ve Sosyoloji yüksek lisansını tamamladıktan sonra Sosyoloji alanında doktora yeterliliğini aldı. Göç araştırmalarına ilgisi nedeniyle doktora tezi çalışması için Almanya’nın Göç Araştırmaları ve Kültürlerarası Çalışmalar Enstitüsü’nden (IMIS) davet aldı. DAAD ve Hans-Böckler Vakfı burslarını kazanarak sosyoloji doktora çalışmasını Osnabrück Üniversitesi’nde 2010 yılında bitirdi. Beş yılı aşkın süredir Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde tam zamanlı öğretim üyesidir. Başta Türkiye-Almanya uzamı olmak üzere 15 yılı aşkın süredir göç ve diaspora çalışmaları konusunda çalışan Sunata’nın Almanya’da yayınlanmış iki kitabının yanı sıra göç, küreselleşme, diaspora, şehirleşme ve toplumsal cinsiyet alanlarında yayınlanmış çok sayıda akademik makalesi bulunmaktadır. Türkiye’deki diasporalar başlıklı kapsamlı bir proje yürütmüştür. Son yıllarda Çerkes diasporası ve Suriyeli mülteciler konularına yoğunlaşmıştır. TÜBİTAK destekli “Türkiye’deki Diasporalar: Kuzey-Batı Kafkasya Halkları Örneği” başlıklı projeyi başarıyla tamamlamıştır. 2013’ten beri mültecilerle ilgili farklı kamp ve şehirlerde saha çalışmaları yapmaktadır. Göçün ve kentin sürekli artan önemini değerlendiren Sunata, disiplinlerarasılığı ve takım çalışmasını daha güçlendirmek adına Bahçeşehir Üniversitesi Göç ve Kent Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUMUS) kuruculuğunu üstlenmiştir.
3. BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ
Sosyal bilimler alanında bilimsel araştırma yapmak, bireylere yaşadıkları toplumu ve çevreyi daha yakından tanıma fırsatı sunar. Bilimsel yöntemlerle ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak sorunlara çözüm geliştirebilmek için gereken ipuçlarını verir. Bilimsel araştırmalar, belli bir konuda sistematik olarak toplanan verilerin analiz edilmesiyle yeni çözüm yolları ve yaklaşım biçimleri geliştirmeye ve bu alanlarda politika üretmeye katkı sağlar. Diğer lisansüstü çalışma alanlarında olduğu gibi göç alanında akademik çalışma yapacak kişilerin de mutlaka nitel ve nicel bilimsel araştırma yöntemlerine hakim olması ve akademik yazım tekniklerini bilmesi gerekmektedir. Küresel göç yollarının önemli bir kavşak noktasında olan Türkiye, göç veren ve transit bir ülke değil aynı zamanda göçün hedef ülkesi olarak göç çalışmaları için oldukça önemli bir saha durumundadır. Göç Çalışmaları programına devam eden öğrencilerin bilimsel araştırma mantığını kavrayarak, makale, tez ve proje yazma ve uygulama tekniklerini öğrenmeleri, Türkiye ve dünyadaki toplumsal dönüşümü anlayabilmek ve yorumlayabilmek için önem arz edecektir.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. Yusuf ADIGÜZEL
Haftalık Ders Planı
1. Giriş ve Yöntem
2. Bilimsel Bilgi Nedir?
3. Bilimsel Araştırma Nedir?
4. Bilimsel Araştırma Şekilleri
5. Literatür Taraması
6. Kaynak ve Dipnot Gösterme
7. Nitel Araştırma-I
8. Nitel Araştırma-II
9. Nicel Araştırma-I
10. Nicel Araştırma-II
11. Tez Hazırlama
12. Tez Şekil Şartları
13. Proje Hazırlama
14. Genel Değerlendirme
Prof. Dr. Yusuf ADIGÜZEL
1995 yılında Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basım ve Yayımcılık Bölümünü bitirdi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalında 1998’de yüksek lisansını, 2004 yılında doktorasını tamamladı. 2012 yılından bu yana İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Ayrıca Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcılığı ve Yeşilay Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü gibi görevleri bulunmaktadır. Yayımlanmış dört kitabı olan Adıgüzel göç, iletişim, yurtdışındaki Türkler, kent, sivil toplum ve gönüllük alanlarında akademik çalışmalarını sürdürmektedir.
4. COĞRAFYA, TARİH VE GÖÇ
Türkiye bir süredir göç hareketlerinde geçiş ülkesi olmaktan çıkmış, hedef ülke haline gelmiştir. Türkiye, bu olguya eklenen yakın coğrafyamızda yaşanan savaşlara bağlı olarak yoğun bir mülteci girişine maruz kalmaktadır. Bu derste tarihsel olarak Anadolu coğrafyasının tarih içinde yaşadığı göç hareketleri ele alınacak; günümüz göç ve mülteci hareketliliğini tarihi tecrübeler ışında mukayeseli bir biçimde değerlendirilecektir. Nüfus hareketleri, göç ve mülteci olguları coğrafya ve tarihi bağlamı içinde ele alınırken, süreklilikler ve farklılaşmalara odaklanılacaktır.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. İsmail COŞKUN
Haftalık Ders Planı
1-Anadolu’nun Coğrafi İmkân ve Sınırlılıkları
2-Eski Çağ’da Anadolu’da Nüfus Hareketleri
3-Eski Çağ’da Anadolu’da Nüfus Hareketlerinin Kültürel ve Toplumsal Sonuçları: Bugüne Dair
4-Uygarlıkların Karşılaşma Alanı Olarak Anadolu Coğrafyası
5-Coğrafya ve İskân: Eski Çağ’da Nüfus Yerleştirmeleri
6-Bizans İmparatorluğu’nda Nüfus Hareketleri
7-Osmanlı’da İskân Politikaları ve Nüfus Yerleştirmeleri
8-Osmanlı İmparatorluğun Kaybının Toplumsal Sonuçları: Muhacir Toplum
9-Rus Devrimi ve Türkiye’ye Rus Göçü
10-Cumhuriyet Dönemi Nüfus Hareketleri: Mübadele
11-Muhacirlikten Göçmenliğe: Cumhuriyet Döneminde Balkanlardan Göç
12-1979 İran Devrimi ve Türkiye’ye İranlı Göçü
13-Irak ve Suriye’de Savaş Halinin Sonuçları: Eski ve Yeni Mülteciler
14-Coğrafya ve Tarih Bağlamında Türkiye’nin Yaşadığı Göç Tecrübeleri: Süreklilik ve Değişme
Prof. Dr. İsmail COŞKUN
1959 Adana-Kozan doğumludur. 1981’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde 1987 yılında “Niyazi Berkes’te Doğu-Batı Sorunu” başlıklı yüksek lisans tezini, 1991 yılında ise “Modern Devletin Doğuşu” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta ve Bölüm Başkanlığı görevini yürütmektedir. Başlıca ilgi alanları modern devlet, modernleşme, Türk modernleşmesi, ütopyalar ve edebiyat sosyolojisidir.
5. SOSYAL TEORİDE GÜNCEL TARTIŞMA KONULARI
Sosyoloji, 19. yüzyılda, ‘modern sanayi toplumu’ olarak adlandırdığımız özel bir toplumun sorunlarını kavramak ve çözümlemek vaadiyle ortaya çıkmış bir bilim dalıdır. Dünü ve bugünü ile sosyal teorinin temel özelliklerini değerlendirmeyi hedefleyen bu ders; sosyolojinin bir alt alanı olarak ortaya çıkan ve her geçen gün gelişim kaydeden bir çalışma alanı haline gelen ‘göç sosyolojisi’ alanında çalışacak akademisyenler için, ‘göç’ olgusunun toplumsal bir mesele olarak ortaya çıktığı modern dünyayı tarihsel, yapısal ve zihniyetsel bütünlüğü içerisinde kavrayabilmeleri açısından besleyici olacaktır.
Bu bağlamda dersimiz öncelikle ‘toplum’ kavramının muhtevasını ve neliğini ve sosyolojik düşünmenin çerçevesini tartışmakla işe başlayacak, sosyolojik bilgi ile sağduyu bilgisi arasındaki farklar üzerine odaklanacaktır. Müteakiben, ilk olarak sosyolojinin ortaya çıktığı toplumsal ve tarihsel koşulları, sosyolojinin temel kurucu isimlerini ve yaklaşımlarını ana hatlarıyla tartışacaktır. Sonrasında ise, post-endüstriyel toplumlarının ortaya çıkışı ve eş zamanlı uluslararası iktisadî ve siyasî gelişmelerin ışığında sosyal teoride göze çarpan önemli değişimler değerlendirilecektir. Bu çerçevede post-modernlik, post-yapısalcılık, kültürel incelemeler, feminist teori gibi yeni felsefî-sosyolojik yaklaşımlar ve akademik inceleme alanları da tartışma kapsamına dahil edilecektir. Dersimiz çağdaş sosyal teoride etkisini gösteren yeni tartışma konuları ve inceleme alanları olarak ortaya çıkan oryantalizm, madunluk, küreselleşme, beden, benlik, bellek, göç, yoksulluk gibi meseleler ana hatlarıyla ele alınmak suretiyle sosyolojinin nereye doğru evrildiğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmaya çalışılacaktır.
Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. Yücel BULUT
Haftalık Ders Planı
1. Toplum ve Sosyolojik Düşünmek
2. Klasik Sosyal Teori I: Temel Özellikler
3. Klasik Sosyal Teori II: Temel Yaklaşımlar
4. Çağdaş Sosyal Teori I: Temel Dinamikler ve Nitelikler
5. Çağdaş Sosyal Teori II: Temel Yaklaşımlar
6. Sosyolojide Yöntem Tartışmaları
7. Post-Endüstriyel Toplumun Dinamikleri
8. Post-Modern Sosyal Teori
9. Küreselleşme Tartışmaları
10. Kültürel İncelemeler ve Kültür Endüstrisi
11. Feminist Teori ve Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları
12. Pierre Bourdieu ve Sosyolojisi
13. Çağdaş Sosyolojide Yeni Çalışma Alanları: Beden, Benlik, Bellek ve Göç
14. Sosyoloji Nereye Gidiyor?
Prof. Dr. Yücel BULUT
1966 Gümüşhane doğumludur. 1989’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde 1993 yılında “‘Türk Dostları’ Pierre Loti ve Claude Farrère” başlıklı yüksek lisans tezini, 2000 yılında ise “1945 Sonrasında Oryantalizme Yöneltilmiş Eleştirilerin Değerlendirilmesi” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Hâlen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmakta, ayrıca Göç ve Göçmen Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevini yürütmektedir. Başlıca ilgi alanları sosyal teori, kimlik, oryantalizm, kültür incelemeleri ve göçtür.
...
-GÖÇ SOSYOLOJİSİ YÜKSEK LİSANS OKUMA LİSTESİ-
- Adıgüzel, Y. (2018) Göç Sosyolojisi, Ankara: Nobel Yayınları
- Castles, S., Miller, M.J. (2008) Göçler Çağı İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
- M.M.Erdoğan, A. Kaya, (Der) (2015) Önsöz, Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
- Karpat, K. (2010). Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma Ve Göçler, İstanbul: Timaş Yayınları
- Karpat, K. H. (2003) Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm, Kırsal Göç, Gecekondu Ve Kentleşme, Çev: Abdulkerim Sönmez, İstanbul: İmge Kitabevi
- İçduygu, A., Kirişçi, K. (Der.) (2009) Land of Diverse Migrations, Challenges of Emigration and Migration in Turkey, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları
- Abadan-Unat, N. (2002) Bitmeyen Göç, Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
- Push, B., Wilkoszewski (Der.) (2010) Türkiye'ye Uluslararası Göç: Toplumsal Koşullar-Bireysel Yaşamlar, İstanbul: Kitap Yayınevi
- S. G. Ihlamur-Öner Ve N. A. Ş. Öner (Der.) (2012) Küreselleşme Çağında Göç: Kavramlar, Tartışmalar, İstanbul: İletişim Yayınları
- Çiçekli, B. (2009) Göç Terimleri Sözlüğü, Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü Yayınları
- Danış, D. Ve Soysüren, İ. (2014) Sınır Ve Sınırdışı: Türkiye’de Yabancılar, Göç Ve Devlete Disiplinlerarası Bakışlar, Ankara, Notabene Yayınları
- Faist, T. (2003) Uluslararası Göç Ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar, İstanbul: Bağlam Yayınları
- Koyuncu, A. (2015) Kentleşme Ve Göç, İstanbul: Hikmetevi Yayınları
- Mccarthy, J (1945) Ölüm Ve Sürgün: Osmanlı Müslümanlarının Etnik Kıyımı:1821-1922, Çev: Fatma Sarıkaya, 2. Baskı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Tekeli, İ (2011) Göç Ve Ötesi, İkinci Basım, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
- Tokgöz, G. (2006) Uluslararası Emek Göçü, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
- Esen, A., Duman, M. (2016) Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler, İstanbul: WALD Yayınları
- Chambers, I. (2014) Göç, Kültür, Kimlik, 2. Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
- Duman, G. (2018) 11. Peron, Bir Yanı Memleket Bir Yanı Gurbet, Ankara: Vadi Yayınları
- Yılmaz Eren, E. (2018) Mülteci Hukukunda Geçici Koruma, Ankara: Seçkin Yayınları
PDF için lütfen tıklayınız.